Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Praca

Praca

Praca – czym jest? Podstawowa definicja

Praca to świadoma czynność podejmowana przez jednostkę, w celu wytworzenia dobra lub usługi, w zamian za otrzymanie gratyfikacji finansowej, współmiernej do włożonego trudu, czasu, a także posiadanych przez pracownika kompetencji. Praca stanowi jeden z trzech czynników produkcji, zaraz obok ziemi i kapitału. W nowoczesnych społeczeństwach, praca wykonywana jest przez dwóch uczestników rynku – przedsiębiorców oraz pracowników.

Historycznie, praca nie zawsze była opłacana pieniędzmi – często dochodziło do wymian barterowych, lub innych umów (np. „praca za mieszkanie”). Na przestrzeni lat jednak, zdecydowana większość światowych systemów prawnych, dość sztywno skodyfikowała pracę człowieka, wymagając od pracodawców godziwych warunków zatrudnienia i adekwatnych do rodzaju pracy zarobków.

Rodzaje pracy: stacjonarna, zdalna, hybrydowa

Wraz z rozwojem cywilizacji, wzrasta również liczba stanowisk pracy, jakich można się podjąć. Ponadto, coraz więcej jest dóbr, które można wyprodukować, a także więcej jest usług, które można wyświadczyć. Naturalny rytm w tym zakresie reguluje prawo popytu i podaży. Nie jest to jednak jedyny element ewolucji gospodarki – zmienia się także sposób wykonywania pracy.

Jeszcze do niedawna, praca stacjonarna była jedyną, możliwą formą zarobkowania. Wymaga ona od pracownika fizycznego stawienia się w miejscu wykonywania pracy. W niektórych zawodach nadal sytuacja ta jest niezmienna, głównie z powodu charakteru danej pracy (np. kasjer-sprzedawca).

Postępująca cyfryzacja pozwoliła jednak na wykształcenie się nowej formy świadczenia usług i produkowania dóbr – takiej, która nie wymaga od pracownika fizycznego pojawiania się w biurze, czy innym zakładzie pracy. Jest to zdobywająca na popularności praca zdalna, najdynamiczniej rozwijająca się w sektorze IT czy marketingu. Pomost pomiędzy pracą stacjonarną, a zdalną, stanowi praca hybrydowa. Wymaga ona od pracownika sporadycznego pojawiania się w miejscu pracy, pozwalając jednak na wykonywanie części obowiązków w zaciszu domowym.

Praca w Polsce – jaka umowa? Podstawy świadczenia pracy

Każdy obywatel Polski ma prawo do podjęcia pracy na obszarze Rzeczpospolitej. Prawo to przysługuje również wszystkim obywatelom krajów członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także obywatelom Szwajcarii. Cudzoziemcy z innych krajów muszą otrzymać zezwolenie na pracę.

Jedyną legalną formę stałego zatrudnienia na terenie naszego kraju stanowi umowa o pracę, choć nadal często w kontaktach na linii pracodawca – pracownik spotykane są umowy cywilnoprawne (umowa zlecenie czy umowa o dzieło). Są to jednak szczególne rodzaje umów, na podstawie których nie można zatrudniać pracownika na stałe. W wielu sytuacjach, pracownicy prowadzący własną działalność gospodarczą, wchodzą de facto w rolę pracownika, podejmując współpracę z pracodawcą na podstawie kontraktu B2B.

Pokaż więcej

wigilia, dzień wolny
08.11.2024 21:37 Wielkie emocje w Sejmie. Posłowie głosowali ws. Wigilii wolnej od pracy

Projekt Lewicy dotyczący ustanowienia Wigilii dniem wolnym od pracy wzbudził gorące emocje w Sejmie. Posłowie musieli jednak zagłosować i pokazać swoje poparcie lub dezaprobatę dla tego rozwiązania. Oto wyniki głosowania. Podział między parlamentarzystami był bardzo wyraźny.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk
08.11.2024 16:51 Zaskakujący zwrot w sprawie śmieciówek. Pracownicy będą rozczarowani

Polskie prawo wciąż daje firmom przywilej zawierania tzw. umów cywilnoprawnych z osobami, które wykonują zadania na ich rzecz. Forma, jaką jest umowa o dzieło, nie daje pracownikowi możliwości odkładania składek na emeryturę. Ci, którzy liczyli na to, że sytuacja szybko się zmieni, będą rozczarowani. Ministra Agnieszka Dziemianowicz- Bąk właśnie zabrała głos w tej sprawie.

Praca
07.11.2024 06:30 Masz pewne 2 dni urlopu. Pracodawca nie może odmówić, ale czasu jest mało

Koniec roku kalendarzowego to czas, gdy zarówno pracodawcy, jak i pracownicy powinni zwrócić uwagę na przysługujące im prawa i obowiązki - szczególnie te dotyczące urlopów. Jednym z kluczowych uprawnień, o których należy pamiętać przed końcem grudnia, jest możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni lub 16 godzin. Komu przysługuje dodatkowe wolne? 

praca, zarobki
06.11.2024 14:59 Zarobki w tej branży rosną jak szalone. Dostaniesz nawet 30 tys. netto

Pracownicy, którzy zastanawiają się nad zmianą ścieżki kariery i szukają branży, w której mogliby dobrze zarobić, mają do dyspozycji ciekawe rozwiązanie. Dla wszystkich, którzy interesują się technologią informacyjną, strzałem w dziesiątkę może okazać się praca jako specjalista AI. Ekspertów od sztucznej inteligencji szukają różne branże. Ile można zarobić w tej branży na umowie o pracę i w B2B? Stawki przyprawiają o zawrót głowy.

pieniądze
06.11.2024 13:44 Wiadomo, ile tak naprawdę zarabiają Polacy. GUS podał nowe dane

Główny Urząd Statystyczny opublikował nowy raport dotyczący wynagrodzeń Polaków. Ile zarabia się nad Wisłą? Widać kto, kiedy zestawimy przeciętne wynagrodzenie z medianą. Według statystyk spadek wynagrodzeń odczuli najbardziej… najbogatsi Polacy. To oni stracili najwięcej. GUS nie ma też dobrych wiadomości dotyczących wynagrodzeń kobiet.

Pracownicy
04.11.2024 19:04 Już nie Ukraińcy. To ich spotkasz w pracy. "Polska staje się krajem imigracji"

Luka w polskim zatrudnieniu sięga ok. 100 tys. stanowisk. Do końca marca br. udział obcokrajowców w naszym rynku sięgał 6,6 proc., a sami imigranci pochodzili z ponad 150 państw. W tej infrastrukturze rośnie rola grupy, którą w niedawnym badaniu, po raz pierwszy, możliwie szczegółowo scharakteryzowało Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z agencją rekrutacyjną EWL Group. "W obliczu niskiego bezrobocia i rekordowego poziomu zatrudnienia, a także słabnącej dynamiki przyjazdów migrantów ekonomicznych z Ukrainy oraz odpływu obywateli Ukrainy na Zachód, Polska staje przed koniecznością poszukiwania rąk do pracy z nowych kierunków" - przekonuje prezes zarządu EWL Group Andrzej Korkus. I wskazuje ten kierunek.

edukacja, nauczyciel
04.11.2024 11:18 Ten zawód jest zagrożony. Młodzi go unikają, niskie pensje to tylko część problemu

Zawód nauczyciela, choć niezwykle istotny dla społeczeństwa, traci na atrakcyjności w oczach młodych Polaków. Jak pokazuje najnowszy raport Teach for Poland „Nauczyciel_ka 2040. Odważ się myśleć inaczej”, szkoły w Polsce borykają się z problemem starzejącej się kadry i braku nowych osób chętnych do pracy. Z jakimi wyzwaniami mierzy się ten zawód i dlaczego młodzi wolą wybierać inne ścieżki kariery?

dostawca
04.11.2024 08:25 Pensje już nie wystarczają. Podano, ilu Polaków musi dorabiać do wynagrodzenia

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości opublikowała najnowszy raport dotyczący realiów rodzimego rynku pracy, przygotowany przez Instytut Analiz i Rynku Pracy. Według tych danych niemal połowa Polaków podejmuje dodatkowe, dorywcze prace oprócz głównej pracy zarobkowej.

Sekretarka
03.11.2024 12:06 Miliony Polaków na bruku przez AI? Oto najbardziej zagrożone zawody

Polski Instytut Ekonomiczny przedstawił raport, z którego wynika, że wielu Polaków może stracić pracę w konsekwencji rewolucji technologicznej. Na rzecz sztucznej inteligencji z zatrudnieniem może się pożegnać aż 2,16 mln kobiet oraz 1,52 mln mężczyzn. Analitycy wskazują, które zawody są ich zdaniem zagrożone najbardziej. Niektóre mogą zaskakiwać. 

Badanie
03.11.2024 11:09 Ważne zmiany dla wszystkich pracowników. Chodzi o badania

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło rozszerzenie pakietu obowiązkowych badań w ramach medycyny pracy, co wprowadzi nowe zasady przy przyjmowaniu pracowników. Jak poinformował wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny, każda osoba zatrudniona na umowę o pracę będzie musiała wykonać dodatkowe badania, obejmujące m.in. lipidogram, poziom cukru we krwi i określenie wskaźnika BMI. Nowe przepisy mogą wejść w życie już na początku nowego roku.

agnieszka dziemianowicz-bąk
02.11.2024 09:00 Nadchodzi reforma Państwowej Inspekcji Pracy. Kto powinien się bać?

Państwowa Inspekcja Pracy to instytucja, która ma ograniczone możliwości kontroli i pociągania do odpowiedzialności pracodawców. W asyście likwidowanych w całym kraju sądów pracy to trudne połączenie w konfrontacji z licznymi patologiami polskiego rynku. Wkrótce ma się to zmienić. Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapowiada reformę PIP-u. Jak zmieni się ta instytucja?

ai, rynek pracy
02.11.2024 05:30 Sztuczna inteligencja na rynku pracy w Polsce. Zagrożony co piąty pracownik

Wprowadzenie sztucznej inteligencji zmienia oblicze rynku pracy w Polsce. Według Polskiego Instytutu Ekonomicznego co piąty pracownik może stanąć w obliczu utraty pracy z powodu automatyzacji. Czy Twój zawód jest w grupie ryzyka?

praca
01.11.2024 11:32 Co należy się za pracę w weekend? W tej sytuacji możesz odmówić

Praca w soboty, niedziele i święta rządzi się własnymi prawami. Czy do wynagrodzenia przysługuje dodatek? Kiedy możesz odmówić pracy w weekend? W szczegółowych przepisach łatwo się pogubić, zwłaszcza gdy wiele zależy od branży, w której jesteśmy zatrudnieni. Kto musi pracować w weekend? 

praca z komputerem
01.11.2024 07:20 Bezrobocie w UE. Sprawdzili jak wypada Polska. Dane zaskakują

Eurostat opublikował najnowsze dane o bezrobociu w Unii Europejskiej. Według nich Polska jest na najlepszej drodze, by stać się liderem w Unii Europejskiej pod względem najmniejszej liczby osób bez pracy. W tej chwili wyprzedza nas już tylko jeden kraj, ale wszystko wskazuje na to, że już wkrótce w tyle zostawimy wszystkich. O ile już tego nie zrobiliśmy.

Fabryka (Zdjęcie ilustracyjne)
01.11.2024 06:30 Amerykański gigant zwalnia Polaków. Ponad 600 osób trafi na bruk

Lear Corporation, amerykańska firma specjalizująca się w produkcji komponentów motoryzacyjnych, ogłosiła masowe zwolnienia w swoim zakładzie w Pikutkowie, położonym w Brzeskiej Strefie Gospodarczej pod Włocławkiem (woj. kujawsko-pomorskie). Pracę straci ponad 600 osób. Te informacje zaskoczyły lokalną społeczność i wywołała falę niepokoju wśród pozostałych pracowników. Proces ten, jak poinformowano, ma rozpocząć się jeszcze w grudniu i zakończyć w marcu przyszłego roku.

praca
31.10.2024 09:41 Gigantyczne zmiany w wypłatach. Firmy zabiorą się za wynagrodzenia: wszystkich to czeka

Luka płacowa ze względu na płeć według danych Głównego Urzędu Statystycznego wynosi w Polsce od 5 do 7 proc. To znacznie poniżej europejskiej średniej, jednak nadal wiele jest jeszcze do zrobienia. Krok naprzód w stronę zapewnienia równości płac stanowić będzie wdrożenie w Polsce dyrektywy o jawności wynagrodzeń.

dzień wolny, urlop
30.10.2024 19:10 Kolejny dzień wolny po Wigilii. Ministerstwo podało datę

Choć w Polsce lista dni wolnych jest już długa, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad wprowadzeniem kolejnego dnia wolnego. Tym razem chodzi nie tylko o Wigilię Bożego Narodzenia, lecz także o 4 czerwca – datę o głębokim znaczeniu dla współczesnej historii Polski.

pracownik, fabryka
30.10.2024 11:26 1800 pracowników fabryki lodówek i kuchenek do zwolnienia. Takie odprawy dostaną

Dla wielu pracowników to koniec pewnej epoki. Do kwietnia 2025 roku firma Beko zamknie zakłady w Łodzi, gdzie produkowane są m.in. kuchenki oraz fabrykę lodówek we Wrocławiu. Przedsiębiorstwo tłumaczy swoją decyzję zmianami na rynku i dużymi stratami finansowymi, jakie przynosiła działalność w tych dwóch lokalizacjach. Wiadomo, jakie odprawy udało się wynegocjować pracownikom.

UE, Unia Europejska
30.10.2024 06:00 Polska chce zbawić Unię. Z rządu wyciekł plan

Polska zbliża się do objęcia prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, przygotowując się do poprowadzenia kluczowych dyskusji na temat konkurencyjności, współpracy międzynarodowej i dekarbonizacji przemysłu. Ignacy Niemczycki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, zapowiedział pierwsze szczegóły polskiej inicjatywy. Stanowią jasne nawiązanie do raportu włoskiego ekonomisty - Mario Draghi, który we wrześniu zatrząsł Europą.

Policja: protest Solidarności Piotra Dudy
30.10.2024 05:30 Policjanci mają zniknąć przed 31 października. Solidarność ostrzega przed chaosem

Policyjna "Solidarność" ostrzega przed pustymi ulicami 31 października, 1 i 11 listopada: mundurowi mają podjąć masową akcję protestacyjną w trakcie tych kluczowych, pod względem zarzadzania publicznym porządkiem, dni. Przewodniczący zwinnie omija słowo “strajk” i zapowiada: “mamy nadzieję, że choroba nie rozleje się na wszystkie garnizony w Polsce”.

Andrzej Duda
29.10.2024 13:38 Będzie nowy dzień wolny od pracy. Prezydent poparł projekt Lewicy

Coraz więcej wskazuje na to, że Polacy będą mogli cieszyć z kolejnego ustawowo wolnego dnia w roku. Andrzej Duda ogłosił, że podpisze ustawę, którą do Sejmu złożyła Lewica. Najważniejsze pytanie brzmi jednak: czy jest szansa, że z wolnej Wigilii skorzystamy już podczas najbliższych świąt?

praca
29.10.2024 08:58 Czterodniowy tydzień pracy. Ilu Polaków nie chce zmian? Oto wyniki badania

Perspektywa przepracowywania czterech dni w tygodniu zamiast pięciu otwiera przed ludźmi szereg nowych możliwości. Zyskaliby dzięki temu więcej czasu dla bliskich, ale również dla siebie, który mogliby spożytkować na przykład realizując swoje pasje. Chociaż zdecydowana większość popiera taki kierunek, najnowsze badanie pokazuje, że jednak nie wszyscy. Co sprawia, że niektórzy nie chcą pracować krócej?

reykjavik
27.10.2024 20:20 Wprowadzili 4-dniowy tydzień pracy. Skorzystają dziesiątki tysięcy Polaków

Donald Tusk już przed wyborami chwalił pomysły skrócenia tygodnia pracy. Rok po zwycięskich wyborach nadal trwają analizy, a projekt ustawy być może pojawi się  dopiero w 2025 r. Tymczasem kolejny europejski kraj cieszy się z pozytywnych efektów takich zmian. Skorzystało na nich wielu Polaków.

Logistyka
26.10.2024 23:00 Niemiecki gigant zatrudnia w Polsce. Nawet 2,5 tys. miejsc pracy

Koncern Otto Group, niemiecki lider branży e-commerce, 28 października uruchamia w Polsce jedno z najnowocześniejszych centrów logistycznych w regionie. Projekt zrealizowany przez Panattoni na zlecenie spółki Hermes Fulfilment stanowi ważny punkt dla operacji logistycznych Otto Group na terenie Europy Środkowo-Wschodniej. Centrum, wyposażone w zaawansowane technologie automatyzacyjne, to ogromna inwestycja, która przyniesie korzyści zarówno lokalnej społeczności, jak i globalnemu łańcuchowi dostaw firmy.

seniorzy
23.10.2024 22:52 Emerytura bez lat pracy. Świadczenie należy się w jednym przypadku

Aby otrzymać świadczenie emerytalne, trzeba pracować 20 lub 25 lat - krócej muszą pracować kobiety. Trzeba także osiągnąć wiek emerytalny, czyli 60 lub 65 lat. Są jednak przypadki, w których na emeryturę mogą liczyć osoby bez niezbędnego doświadczenia zawodowego.

Praca
23.10.2024 21:27 Ile godzin w tygodniu pracują Polacy? Niepokojące dane

W Polsce jednym z kluczowych problemów w środowisku pracy staje się przepracowanie. Badania wskazują, że Polacy spędzają w pracy ponad 40 godzin tygodniowo, co powoduje zmęczenie fizyczne i psychiczne oraz wpływa na obniżenie motywacji. Okazuje się, że jesteśmy jednym z najbardziej przepracowanych narodów w Unii Europejskiej. 

zwolnienia, praca
23.10.2024 14:09 Motoryzacyjny gigant ogłasza zwolnienia. Pracę straci ponad 200 osób

Draexlmaier Group, globalny potentat w branży motoryzacyjnej, ogłosił grupowe zwolnienia w swojej fabryce w Jeleniej Górze. Choć sytuacja wydaje się trudna, firma uspokaja – to nie koniec działalności w Polsce, a nowe projekty są już w drodze. Co kryje się za decyzją i jakie plany ma koncern na przyszłość?

Radio Kraków
23.10.2024 10:11 AI zamiast dziennikarzy publicznego radia. Minister reaguje: "Pewne granice są przekraczane"

O OFF Radiu Kraków zrobiło się głośno gdy pracę w nim straciło kilkanaście osób, by zastąpić ich mogła sztuczna inteligencja. Informację na ten temat opublikował w mediach społecznościowych jeden z byłych pracowników stacji. Na sytuację zareagował już minister cyfryzacji. "Choć jestem fanem rozwoju AI to uważam, że pewne granice są coraz bardziej przekraczane" – powiedział Krzysztof Gawkowski.